Quảng Bình: Phá rừng vì thú chơi cổ thụ

1-2 năm trở lại đây, nhiều cơ quan, doanh nghiệp ở Quảng Bình có phong trào “sưu tầm” các gốc cây cổ thụ về trồng trong khuôn viên. Thú chơi này đã khiến nhiều khu rừng ở Quảng Bình tan hoang.


Phá rừng thời hiện đại...

Trong vai một tay “cò” cây cổ thụ về làm cảnh của một “đại gia” người ngoại tỉnh, PV Báo GĐ&XH đã thâm nhập vào cuộc săn lùng cây cổ thụ ở các vùng rừng Quảng Bình. Qua đó mới hiểu hết sự tàn phá rừng một cách tàn bạo của những người hám lợi từ việc đáp ứng nhu cầu của các “đại gia” trong thú chơi phá rừng này...




Những cây lâu năm này đang là “đích ngắm” của những tay chơi. Ảnh: TG


Chạy dọc đường Hồ Chí Minh đoạn qua các xã Phủ Định, Hưng Trạch, Sơn Trạch của huyện Bố Trạch, chúng tôi bắt gặp nhiều hộ gia đình sống hai bên đường dành đất để trồng những gốc cây với đường kính khoảng từ 0,5-1m. Những gốc cây này mới có, cũ có, cây cao cây thấp đều có tất. Nhiều cây đã bén rễ đâm chồi nảy lộc và nhiều cây đang được chăm sóc kỹ lưỡng để tránh cây bị chết. Với người dân đó là cả gia tài của họ và cũng là nguồn “xóa đói giảm nghèo” cho gia đình.

Ghé xe qua nhà anh Hùng ở (Cự Nẫm) vừa mới xây, chúng tôi thấy trong vườn nhà anh còn một gốc cây si. Gạ hỏi mua, anh Hùng nhìn chúng tôi với thái độ dè dặt. Tuy nhiên, khi chúng tôi đề cập việc mình đang đi tìm giúp ông anh ở Hà Nội khoảng chục cây cổ thụ các loại để trồng trong khuôn viên biệt thự lớn vừa mới xây, thì thái độ của anh Hùng cởi mở hơn. Dẫn chúng tôi vào nhà, trong căn nhà mới xây hoành tráng anh Hùng bắt đầu giới thiệu về các chủng loại cây cổ thụ để làm cảnh trong vườn nhà. Nào là cây si, lộc vừng (cây mưng) hay là cây đa... mỗi loại đều có một ưu khuyết điểm riêng.

Anh Hùng kể: Ngày trước trong vườn nhà có khoảng chục cây cổ thụ đầy đủ các loại, tuy nhiên cách đây chừng hai năm, nhiều người đi qua thấy đẹp và họ gạ mua nên anh đã bán hết. Hiện tại ở vườn nhà chỉ còn duy nhất cây si đang đâm chồi nảy lộc. Hồi Tết có người ở Hà Nội vào hỏi mua và trả giá 35 triệu đồng nhưng anh thấy cây này đẹp nên chưa đồng ý bán. Còn hiện tại trong tay anh có chừng 5 cây nhưng “đang gửi” ở trong rừng. Nếu thực sự có nhu cầu anh sẽ dẫn vào xem và chấp nhận được thì anh Hùng tiến hành thuê máy xúc, máy cẩu mở đường vào tận nơi để cẩu ra giao ngay trong thời gian khoảng 4- 6 ngày. Còn khi đưa ra, anh Hùng đảm bảo gốc cây đưa về anh sẽ trồng sống vô tư. Chỉ cần lấy rơm quấn xung quanh giữ ẩm cho cây, bón thuốc kích thích thì sau 1- 2 tháng chồi sẽ mọc.

Khước từ anh Hùng với lý do đi xem gốc cây lội đã đặt cọc của anh Th ở Phúc Trạch - người nổi tiếng với hàng chục gốc cây cổ thụ đẹp mê hoặc ở vùng sơn cước này, chúng tôi lên đường đến rừng Chà Coòng thuộc xã Phúc Trạch, nơi đang đang đào 2 gốc cây lội để đưa ra bán cho một đại gia ở Hải Dương.

Cùng anh Bình, tay cò khác người ở xã Phúc Trạch đi vào rừng Chà Coòng thuộc xã Phúc Trạch để xem cây, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước đại công trường phá rừng để phục vụ việc vận chuyển một cây cổ thụ. Tuy chỉ cách đường Hồ Chí Minh chừng 7 km nhưng vùng rừng này rất nhiều cây cổ thụ đã bị khai thác, còn trơ lại những hố đất sâu bán kính chừng 3-4 m và nhiều cây xung quanh đã bị chặt gãy để phục vụ cho việc mở đường đưa xe cơ giới vào vận chuyển cây cảnh. Anh Bình cho biết, trước kia đây là khu rừng xanh tốt với nhiều loại cây cổ thụ, đặc biệt là si, mưng nhưng bây giờ đã bị người dân đào đưa về bán nên mới tan hoang thế này. Đi sâu vào rừng, chúng tôi gặp một chiếc máy đang đào đất, hóa ra người ta đang bốc lớp đất xung quanh để chuẩn bị đưa một gốc cây lội chừng hai người ôm về bán.

Để đưa một gốc cây cổ thụ ra khỏi rừng, các chủ cây có thể dùng xẻng, cuốc đào bới xung quanh sau đó kéo ra và chăm sóc cây khoảng vài tháng rồi mới bán. Khi này cây đã được hồi phục lại sức sống đồng thời những vết xước do quá trình vận chuyển đã được “liền da liền thịt” khi đó bán mới có giá. Cách làm này chỉ dùng cho những gia đình không có điều kiện, ít tiền và những loại cây nhỏ vừa vài người vác. Đối với những gốc cây lớn, chủ cây phải thuê xe cơ giới vào múc và cẩu lên xe ô tô chạy ra khỏi rừng. Giá thuê máy móc để đưa được cây ra ngoài là một con số không nhỏ (khoảng từ 12 triệu đồng trở lên).

Lợi thì có lợi nhưng...

Điều dễ nhận thấy ở các hộ gia đình chuyên vào rừng khai thác cây cổ thụ về làm cảnh đó là nguồn giúp người dân có thể “xóa đói giảm nghèo”. Mỗi cây cổ thụ được đưa ra khỏi rừng có giá từ vài chục triệu đến vài trăm triệu, cá biệt có gốc cây lên cả tỉ đồng. Trừ chi phí thuê người, máy móc khai thác để đưa ra khỏi rừng thì chủ nhân của cây ấy bỏ túi vài chục triệu đồng.

Trường hợp anh T ở thôn 2 xã Phúc Trạch là một ví dụ. Trong nhà có 4 cây cổ thụ anh “hét” với giá 110 triệu đồng. Trước Tết Nguyên đán, anh T cũng bán 1 cây si với giá 30 triệu đồng, nhẩm tính sơ sơ thì chi phí để anh lấy cây ra khỏi rừng khoảng 10 triệu đồng, lo lót làm giấy chứng nhận mất vài triệu nữa thì anh lãi hơn một nửa. Như vậy, đây là việc làm siêu lợi nhuận giúp người nghèo “xóa được đói, giảm được nghèo” nếu chỉ cần sở hữu vài cây trong rừng.




Gốc cây si có giá trị tiền tỷ bị cơ quan chức năng huyện Minh Hóa thu giữ.


Một điều dễ nhận thấy là việc cây cổ thụ được đưa về phố một cách thuận lợi ít nhiều nhờ sự tiếp tay của địa phương. Anh Hùng cho biết: “Khi cây ra khỏi rừng chỉ cần về xin giấy xác nhận là chuyển cho người thân thì cây đó đi trót lọt”. Khi đề cập đến việc khai thác thuận lợi mà không bị lực lượng kiểm lâm hoặc bảo vệ rừng phát hiện, thì chúng tôi đều nhận được câu trả lời đơn giản nhất đó là cây nằm trên đất rừng được giao cho người dân chăm sóc và trồng mới. Do đó việc phá rừng mở đường là quyền của họ.

Chứng kiến việc khai thác cây cổ thụ về làm cảnh chúng tôi không khỏi ngạc nhiên trước sự phá rừng ngang nhiên của người dân. Muốn một cây ra được khỏi rừng thì hàng trăm, hàng ngàn m² cây rừng bị chặt phá, cày xới. Có cung ắt có cầu và cứ thế cứ khu rừng này đến khu rừng khác bị tan hoang bởi bàn tay tàn phá của con người mà cơ quan chức năng vẫn chưa có biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn.

Việc nhiều cây cổ thụ về xuôi làm cảnh đã và đang báo động tình trạng khai thác rừng bừa bãi tại địa bàn Quảng Bình. Hơn nữa những vùng PV tìm hiểu là những vùng thuộc vùng đệm của Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Thiết nghĩ cơ quan chức năng cần có biện pháp mạnh tay hơn nữa nhằm giảm thiểu việc phá rừng để đáp ứng thú “chơi trội” của các đại gia lắm tiền này.

Vĩnh Quý

(Theo Tin Tổng cục Lâm nghiệp)

hix.. đã chơi cổ thụ thì toàn là dân nhà giàu hoặc cơ quan lớn... Ai mà giám đụng vô mấy người đó??? thế mới đau chứ.